در این مقاله سعی داریم به شما آموزش دهیم گیاه برای رشد به چه عنصری نیاز دارد ؟ گیاهان به طور کلی به دسته از عناصر نیاز دارند که به نام های عناصر پرمصرف و کم مصرف تقسیم می گردند. این موارد هم در نگهداریو اجرای پروژه های طراحی فضای سبز نقش مهمی دارند.
- عناصر پرمصرف عبارتند از: نیتروژن، فسفر، گوگرد، پتاسیم، منیزیم، کلسیم
- عناصر کم مصرف یا ریزمغذی عبارتند از: آهن، روی، منگنز، مولییدن، بُر و کلر
کمبود هر یک از عناصر بالا باعث ایجاد تغیر شکل ظاهری و سست شدن و گاهی نابودی گیاه می شوند که هر یک دارای علایمی می باشد که در ادامه هر یک به تفضیل توضیح داده می شود. به همین صورت درختان برای رسیدن به رشد طبیعی وبلوغ به این عنصر نیاز دارند.
کمبود نیتروژن یا ازت
در پاسخ به سوال گیاهان برای رشد به چه چیزهایی نیاز دارد باید گفت: وجود نیتروژن در خاک باعث ازدیاد بخش های سبز گیاه می شود. کلا وجود ازت باعث افزایش رشد و نمو می شود و عملکرد رشد محصول را بالا می برد.
در صورت کمبود ازت رشد کاهش می بابد، برگ ها ریز می شوند، شاخه ها باریک می شوند و زردی در برگ های پایین ظاهر می گردد. بنابراین اولین نشانه های کمبود ازت در گیاه “رنگ پریدگی برگ هاست” به این معنی که رنگ سبز به زردی متمایل می گردد و اندکی بعد به زردی روشن می رسد. در اواخر رشد گیاه رنگ زرد ، قرمز و بنفش مایل به قرمز مشاهده می گردد که به دلیل تشکیل رنگ آنتوسیانین می باشد. بنابراین در جواب سوال گیاه برای رشد به چه عنصری نیاز دارد ؟ باید گفت ازت یا همان نیتروژن عنصر مهم و ضروری است.
رفع کمبود ازت
برای رفع مشکل کمبود ازت می توانید از کودهای دامی ، پودر استخوان، برگ پوسیده یا به صورت کودهای شیمیایی از قبیل نیترات آمونیوم، فسفات آمونیوم و اوره بهره ببرید.
کمبود فسفر
فسفر به رشد و توسعه ریشه بسیار کمک می کند. بنابراین گیاه برای رشد به چه عنصری نیاز دارد باید گفت: گیاه در اوایل رشد خود حتما به فسفر نیاز دارد. لذا کمبود فسفر باعث ضعیف شدن گیاه می گردد. کمبود فسفر و ازت از جهاتی شبیه به هم هستند. در صورت کمبود این دو عنصر رشد قسمت های هوایی گیاه مختل می گردد و برگ گیاه کوتاه و نازک می شود و گیاه رشد خوبی نمی کند. لذا عملکرد به شدت کاهش یافته و میوه کم می شود.
ولی در مورد کمبود فسفر برخلاف نیتروژن رنگ برگ ها سبز تیره، مایل به آبی یا بنفش می گردد. لذا گوشت میوه نرم و شیره میوه خیلی ترش می شود. لذا این مورد را نباید با گیاهان جدید اشتباه گرفت.
رفع کمبود فسفر
برای حل مشکل کمبود فسفر می توان از فسفات آمونیوم که در کودهای فسفره موجود است در آّب آبیاری استفاده کرد.
کمبود پتاسیم
پتاسیم نقش بسیار مهمی در درختان میوه بازی می کند و در افزایش مقاومت گیاه در برابر کم آبی و سرمازدگی نقش اساسی بازی می کند. همچنین از نکات دیگر مثبت پتاسیم بهبود و افزایش عمل فتوسنتز می باشد. همچنین این عنصر درختان را در برابر آفات حفظ می کنند.
کمبود پتاسیم باعث” ضعیف ، کوتاهی و کوچک شدن گیاه می شوند. رشد ساقه اصلی و شاخه ها متوقف شده و فاصله میان گره ها کوتاه می گردد. در صورت افزایش و شدت کمبود پتاسیم، شاخه ها از انتها شروع به خشک شدن می کنند.
برگها در گیاهان مبتلا به کمبود پتاسیم به رنگ سبز تیره مایل به خاکستری مشاهده می شوند و همچنین شفافیت خود را از دست می دهند و ممکن است گاهی رنگ پریدگی و زردی بخصوصی در بین رگبرگها مشاهده شود.
لب سوختگی برگها در گیاهان پهن برگ غالبا” به علت کمبود عنصر پتاسیم می باشد. در سوزنی برگان نیز کمبود این عنصر باعث بروز برگ های قرمز و یا قهوه ای می شود.
درمان کمبود پتاسیم:
برای درمان کمبود پتاسیم می توان از کودهای سولفات پتاسیم ، کلرید پتاسیم، نیترات پتناسیم و سولفات پتاسیم منیزیم استفاده کرد.
نکته ضروری:
بعضی از درختان میوه (مثل مرکبات )، به کلر حساس هستند بنابراین بهتر است برای این دسته کلرید پتاسیم استفاده نشود.
عنصر کلسیم برای گیاه
یکی دیگر از عناصر پرمصرف گیاه کلسیم می باشد. از این رو در پاسخ به پرسش گیاه برای رشد به چه عنصری نیاز دارد، کلسیم نیز مهم و ضروری است. کلسیم جزیی از دیواره سلولی است و در تقسیم سلولی گیاه نقش پراهمیتی دارد، کلسیم در رشد و مقاومت گیاه و درخت به آفات و بیماری ها نقش مهمی را اجرا می کند.
در صورت کمبود کلسیم برگهای جوان نزدیک شاخه بدشکل ، چروکیده شده و نوک برگ ها به طرف بالا و حاشیه آنها به طرف بالا یا پایین لوله می شود. همچنین رشد ریشه کم و انشعابات آن بسیار کم می گردد. بر روی ریشه لکه های قهوه ای نیز مشاهده می شود. کمبود کلسیم را می توان از روی تشکیل ناقص و از هم پاشیدگی قسمت انتهائی گیاه تشخیص داد.
درمان کمبود کلسیم
برای درمان کمبود کلسیم از کربنات و سولفات منیزیم استفاده می گردد. همچنین محلول پاشی سولفات منیزیم 2-5 مرتبه بخصوص برای درختان میوه ضروری و لازم است. که اولین محلول پاشی در اوایل خرداد ماه و دومین مرحله دو هفته بعد از آن انجام می شود.
نقش عناصر و علائم کمبود هریک بر گیاهان
عنصر | نقش عناصر در گیاه | علائم کمبود عناصر در گیاه |
نیتروژن (N) | مهمترین عنصر برای رشد گیاه
افزایش عملکرد محصول درختان |
کاهش سرعت رشد و کوچک شدن برگ گیاه، زردشدن برگ های پیر و ضعیف
ریزش زودهنگام برگ گیاهان |
پتاسیم (K) | فعال کردن آنزیم های مفید گیاه
تسهیل کردن جذب پروتئین، فسفر، نیتروژن کنترل عمل باز و بسته شدن روزنه گیاهان به هنگام تبخیر و تعرق سنتز کردن نشاسته |
کوچک و ضعیف شدن گیاه
کاهش مقاومت گیاه در برابر آفات گیاهی زردی و سوختگی در برگ های پیرتر گیاه (سبز تیره مایل به خاکستری) متوقف شدن رشد ساقه |
کلسیم (Ca) | نقش داشتن در ساخت دیواره سلولی
مقاومت در برابر بسیاری از بیماری ها استحکام و کیفیت میوه |
نقاط سفید رنگ روی نوک و بین رگبرگ ها
چروکیده شدن و بدشکل شدن ساقه و برگ های جوان گیاه |
فسفر (P) | نقش موثر در فتوسنتز و جوانه زدن گیاه
افزایش رشد و عملکرد ریشه رشد بافت های ضروری گیاه |
توقف رشد گیاه و ریزش برگ های مسن تر
قرمز شدن برگ گیاهان به علت تجمع قند در اثر کمبود فسفر |
گوگرد (S) | تاثیر بر عملکرد فتوسنتز در گیاه
گوگرد در ساختار پروتئین های مهم گیاه حضور دارد |
کمبود گوگرد باعث کمرنگ شدن برگ گیاه می شود
علائم کمبود گوگرد مشابه کمبود نیتروژن است اما در برگ های جوانتر گیاه |
آهن (Fe) | عنصر آهن در فتوسنتز و کلروفیل نقش دارد | کمبود اهن در برگ های جوان و ساقه های بالایی گیاه و درخت مشاهده می شود.
زرد شدن برگ گیاه به جز رگبرگ ها |
منیزیم (Mg) | نقش موثر در تولید کلروفیل | باریک و ضعیف شدن برگ گیاه |
مس (Cu) | نقش موثر در فتوسنتز و ساخت کلروفیل
|
چروک و خمیده شدن رگبرگ ها و ترکیدن میوه |