سم دیازینون

سم دیازینون چیست؟

سم دیازینون (Diazinon)  یکی از پرمصرف ‌ترین آفت کش‌های شیمیایی در کشاورزی است که به گروه ارگانوفسفره ها تعلق دارد. این سم به صورت تماسی و گوارشی عمل کرده و طیف وسیعی از آفات مکنده و جونده مانند شته ها، مینوزها، مگس ها و برخی حشرات خاکزی را از بین می برد. دیازینون به شکل های مختلفی مثل امولسیون (EC 60%) و گرانول (GR 10%) در بازار عرضه می‌شود.

جایگزین سم دیازینون

با توجه به نگرانی‌های زیست‌محیطی و عوارض این آفت‌کش، امروزه کشاورزان به دنبال گزینه های جایگزین هستند. برخی از جایگزین‌های پیشنهادی شامل:

• حشره‌کش‌های بیولوژیک مانند محصولات بر پایه باکتری Bt
• روغن ولک و صابون‌های حشره‌کش برای کنترل شته و کنه
• آفت کش‌های شیمیایی کم خطرتر مانند ایمیداکلوپراید یا استامی‌پراید با (رعایت دستورالعمل)

قیمت سم دیازینون

قیمت سم دیازینون به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• برند تولیدکننده (ایرانی یا خارجی)
• فرمولاسیون (EC یا GR)
• حجم بسته‌بندی (۱ لیتری، ۵ لیتری و …)
  به طور کلی، دیازینون در دسته سموم نسبتا اقتصادی قرار می‌گیرد، اما به دلیل محدودیت های زیست محیطی، در برخی مناطق با قیمت بالاتری عرضه می شود.

مقدار سم دیازینون در لیتر

معمولا دیازینون به صورت یک لیتر در بسته‌بندی های مایع (EC 60%) و یا کیسه های ۱۰ و ۲۰ کیلوگرمی (GR 10%) تولید و عرضه می‌شود.

مقدار ترکیب سم دیازینون با آب

دوز استاندارد بسته به نوع آفت و محصول متفاوت است، اما معمولا:

• ۱ تا ۲ لیتر سم دیازینون EC در ۱۰۰۰ لیتر آب
• در مورد گرانول، ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم در هکتار به صورت مصرف خاکی

مقدار مصرف سم دیازینون برای شته

برای کنترل شته ها روی سبزیجات و محصولات زراعی، معمولا:

• ۰٫۵ تا ۱ لیتر دیازینون EC در ۱۰۰۰ لیتر آب توصیه می‌شود.

مقدار مصرف سم دیازینون برای درختان میوه

برای درختان میوه، بسته به نوع آفت (شته، مینوز یا مگس میوه):

• ۱ تا ۱٫۵ لیتر در ۱۰۰۰ لیتر آب به صورت محلول‌پاشی
• یا ۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم گرانول در هکتار برای آفات خاکزی

مقدار مصرف سم دیازینون برای انگور

برای تاکستان‌ها (انگور)، بیشتر جهت کنترل شته و حشرات خاکزی استفاده می شود:

• حدود ۱ لیتر سم دیازینون در ۱۰۰۰ لیتر آب برای محلول پاشی روی شاخ وبرگ
• یا ۲۰ کیلوگرم گرانول در هکتار به صورت مصرف خاکی

عوارض سم دیازینون برای گیاه

• در صورت مصرف بیش از حد، می‌تواند باعث سوختگی برگ ها و کاهش فتوسنتز شود.
• استفاده مداوم، احتمال ایجاد مقاومت در آفات را افزایش می دهد.
• در خاک، می تواند بر میکروارگانیسم های مفید تأثیر منفی بگذارد.

عوارض سم دیازینون بر انسان

دیازینون یک سم خطرناک برای سلامتی انسان است. تماس مستقیم یا استنشاق آن می تواند باعث:

• سردرد، سرگیجه و حالت تهوع
• اختلالات تنفسی و مشکلات عصبی
• در موارد حاد، حتی مسمومیت شدید و مرگ شود.
  به همین دلیل توصیه می‌شود هنگام مصرف حتما از ماسک، دستکش و لباس محافظ استفاده شود و دوره کارنس محصول نیز رعایت گردد.

استفاده همزمان سم دیازینون و قارچ کش ترکیبی

در بسیاری از باغ ها و مزارع، آفات به طور همزمان همراه با بیماری های قارچی دیده می شوند. به همین دلیل کشاورزان گاهی برای صرفه جویی در زمان و هزینه، سم دیازینون را به همراه یک قارچ کش ترکیبی در برنامه سمپاشی به‌کار می برند.

این روش باعث می شود:

• در یک مرحله هم آفات مکنده مانند شته‌ها کنترل شوند.
• هم بیماری های قارچی مثل سفیدک یا لکه‌برگی کاهش یابد.
• هزینه های سم پاشی و مصرف آب کمتر شود.

با این حال باید توجه داشت که قبل از هرگونه اختلاط دیازینون با قارچ‌کش ترکیبی، سازگاری شیمیایی بررسی شود و توصیه های کارشناسان گیاه پزشکی رعایت گردد تا از بروز عوارض روی گیاه یا کاهش اثر سموم جلوگیری شود.